Άραγε υπάρχει ακόμα χώρος, για όλους εκείνους που έμαθαν το ποδόσφαιρο στην πρωταρχική κατάσταση και στον πυρήνα του; Για όλους εκείνους, οι οποίοι ερωτοτρόπησαν με την μπάλα στις αλάνες, στα στενά, στις πλατείες, στα σχολεία και στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα; Για όλους εκείνους που στα τοπικά, αφιέρωσαν τον ιδρώτα τους δίχως κανένα απολύτως χρηματικό κίνητρο, με σημάδια από τα σκληρά μαρκαρίσματα που συνοδεύουν το σώμα τους καθώς προχωρούν στην πορεία της ζωής;
Πάμε λοιπόν να κάνουμε μια αναδρομή κι' όπου μας βγάλει!
Σίγουρα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ακόμη και σήμερα αναρωτιούνται, πως είναι δυνατόν να υπάρχει τόση πιστή αφοσίωση και αγάπη για το ποδόσφαιρο, από ανθρώπους οι οποίοι αγωνίζονται καθαρά και μόνο ερασιτεχνικά, δίχως να λαμβάνουν χρηματικές απολαβές! Εξαιρετικό ερώτημα... Δεν ξέρω αν όλοι εκείνοι που διακατέχονται από αυτές τις απορίες, μέσα σε ένα κείμενο καταφέρουν να πάρουν ικανοποιητικές απαντήσεις, αλλά η προσπάθεια και μόνο ίσως είναι μια δρασκελιά στο να κατανοήσουν την διαφορά της αγνής, δίχως καμία σκοπιμότητα αγάπης για το τόπι, από την βιομηχανοποίηση και εμπορευματοποίηση του αθλήματος, το οποίο έχει κατακρεουργηθεί από ανθρώπους οι οποίοι το έχουν αναγάγει σε ένα ανταγωνιστικό παζάρι προϊόντων χρηματιστηριακής αξίας, χρησιμοποιώντας το προς ιδίων όφελος, εξυπηρετώντας σκοτεινούς σκοπούς ή προς όφελος διαφόρων αρπακτικών.. που μέσα από αυτό διοχετεύουν μηνύματα τα οποία λειτουργούν ως καθοριστικοί παράγοντες στην διαμόρφωση συνειδήσεων κυρίως των νέων παιδιών.
Το ποδόσφαιρο της αλάνας, το ρομαντικό άθλημα του δρόμου, είναι εκείνο που αγκαλιάζει την απόλυτα αληθινή αγάπη χωρίς κανένα αντάλλαγμα! Δίχως καμιά σκοπιμότητα. Όσοι έχουν βιώσει αυτά τα συναισθήματα, μπορούν να κατανοήσουν στον μέγιστο βαθμό αυτό το γεγονός. Το ποδόσφαιρο αλλοτινών καιρών, σήμερα παρουσιάζεται από αρκετούς κύκλους αρκετά υποτιμημένο! Σε στυλ θες; Σε θέαμα θες; Σε ταχύτητα θες; Σε (παικτική) αξία ποδοσφαιριστών θες; Από όπου κι' αν το προσεγγίσεις, σίγουρα τυγχάνει της υποβάθμισης των νέων στοιχείων που ήρθαν σαν σύννεφα να το σκεπάσουν.
Όμως αυτό το ποδόσφαιρο, έχει καταφέρει να διατηρεί την τρυφερότητα, την αγνότητα, την λαϊκή του αίγλη, ακόμη κι' αν αυτήν την στιγμή βρίσκεται σε μικρές - μικρές κηλίδες ύπαρξης, χαομένο και διάσπαρτο σε ξεχασμένα γηπεδάκια και πλατείες που ελάχιστοι στρέφουν πάνω το βλέμμα τους. Βλέπεις, δεν είναι διάσημα τα τοπικά πρωταθληματάκια, ούτε και εύπεπτο ως προς το θέαμα το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο. Κάπως έτσι θα σκεφτόταν ένας κοινός νους. Δεν θα μπορούσε όμως αυτό να το ασπαστεί κανένας απόλυτα! Διότι υπάρχουν καταπληκτικά παιχνίδια στα τοπικά τουρνουά, γκολ σπάνιας και απίθανης γοητείας, αλλά και παίκτες οι οποίοι αν και θα μπορούσαν να φθάσουν ''πιο ψηλά'', δεν είχαν το ανάλογο ''βίσμα'' (για Ελλαδάρα μιλάμε) ώστε να μπουν στον χωρό των μάνατζερ και να γίνουν μαριονέτες στον βωμό του κέρδους! Η ποδοσφαιρική αξία άλλωστε, δεν είναι αυτό που μετράει μόνο στο σύγχρονο ποδόσφαιρο. Και άλλοι παράγοντες παίζουν ρόλο, δίχως αυτό φυσικά να είναι η θέσφατη αλήθεια, καθώς υπάρχουν και ελάχιστες εξαιρέσεις με ποδοσφαιριστές οι οποίοι πραγματικά αξίζουν και σήμερα ζουν από αυτό που αγαπάνε! Άλλωστε εδώ, δεν ήρθαμε ως δικαστές, για να κρίνουμε ένοχο το μοντέρνο στοιχείο του ποδοσφαίρου. Εδώ όμως, παρουσιάζουμε την άλλη όψη του νομίσματος, η οποία μέσα στο διάβα των καιρών, τείνει να εξαλειφθεί. Και αυτό, δεν είναι καθόλου όμορφο, διότι μαζί της χάνεται το παιδικό στοιχείο και η ύπαρξη ενός κοινοτικού πλαισίου που όλοι λίγο ή πολύ βιώσαμε στις εποχές μας.
Ο μοντερνισμός, ο επαγγελματισμός και η ύπαρξη τεράστιων επενδυτικών μονάδων και συμφεροντικών συμπλεγμάτων πάνω στο ποδόσφαιρο, δυστυχώς κάνουν τους ποδοσφαιριστές (σε τρομακτικά τεράστιο ποσοστό), μαριονέτες με ραμμένα στόματα! Τους καθιστούν ως ανελεύθερους θεατρίνους σε παράσταση σιωπής! Όλα αυτά τα ''ρόδινα στοιχεία'', προσφέρουν πάρα πολλά λεφτά, αξιώματα, κύρος, αναγνώριση, φήμη, δόξα, ανέσεις σε έναν επαγγελματία, μα στην ουσία απενεργοποιούν την πυρηνική έννοια και τον αληθινό έρωτα με την θεά μπάλα. Εγκλωβίζουν την ελευθερία των αθλητών, σε περίπτωση που εκείνοι επιθυμήσουν να αντεπιτεθούν σε οιοδήποτε ζήτημα αφορά τα προβλήματα που η ανθρωπότητα καθημερινά βιώνει. Ας σκεφτούμε μόνο, τι δύναμη θα είχε ένα κύμα αντιδράσεων σε ζητήματα κοινωνικού περιεχομένου για παράδειγμα, απλά και μόνο με μια εγκάρδια δημόσια τοποθέτηση ενός ποδοσφαιριστή, μη καλουπωμένη και δίχως αυτή να εποπτεύεται από 100 μάτια παραγόντων, επιχειρηματιών, πολιτικών προσώπων ή διαφόρων διαπλεκόμενων... Κατανοούμε πως η συνταγή θα χαλούσε, καθώς η γραμμή τοποθέτησης από τέτοια πρόσωπα, σαφώς και εντάσσεται στο πλαίσιο της ανελευθερίας! Με απλά λόγια, χειραγώγηση υψίστου σταδίου ονομάζεται αυτό! Ο έλεγχος για τον ρόλο του κάθε επαγγελματία ποδοσφαιριστή, είναι τεράστιος. Και αν αυτός ο ποδοσφαιριστής, αποφασίσει να πάρει το ρίσκο και την ευθύνη σε κάτι που ενδεχομένως ξεστομίσει και ενοχλήσει, τότε αυτομάτως σβήνεται απ' τον χάρτη και... μην τον είδατε! Ποιος στα αλήθεια είναι έτοιμος να πληρώσει το τίμημα, όταν το βαραίνουν εκατοντάδες αλυσίδες; Ελάχιστοι!
Στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, προάγεται περισσότερο ο ανταγωνισμός παρά η συνεργασία. Το μάρκετινγκ, βρίσκεται σε πρώτο πλάνο και αυτό άλλωστε είναι ίδιον μιας καπιταλιστικής λειτουργίας, σε παγκόμιο άξονα και σε κάθε πεδίο.
Σίγουρα για να γίνεις επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, αυτό απαιτεί αρκετές θυσίες και στερήσεις! Όλοι μας θα γνωρίζουμε από έναν γνωστό, φίλο ή συγγενικό πρόσωπο, που σε περίοδο ξενυχτιών και καλοπέρασης της παρέας, εκείνος παρέμενε αφοσιωμένος στον στόχο του τηρώντας κατά γράμμα το πρόγραμμα της διατροφής και της αθλητικής του ζωής. Το ζήτημα όμως εδώ, είναι το εξής: Όταν έφθανε η στιγμή που ήθελε να κάνει την υπέρβαση, αυτό θα γινόταν αξιοκρατικά ή έπρεπε να τον αναλάβει ένας μάνατζερ ο οποίος θα ζητούσε πέντε σκασμούς λεφτά ώστε να προχωρήσει (άσχετα αν ήξερε καντάρια μπαλίτσα); Ρητορικό ερώτημα! Για πια θυσία λοιπόν ομιλούμε; Προφανώς και γνωρίζουμε την απάντηση. Γι' αυτό ας κάνουμε μια σύντομη βόλτα στην πιο όμορφη ρομαντζάδα του ποδοσφαίρου η οποία βρίσκεται στην εραστία της τέχνης! Δηλαδή στο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο και τους ''εργάτες'' των ακατέργαστων και ατόφιων καιρών.
Ας κάνουμε λίγο χώρο, στο σουτ που κατέληξε στα περιστέρια. Στην πάσα που θα έβγαζε τετ α τετ τον επιθετικό, μα αντ' αυτού χτύπησε το σταθμευμένο αυτοκίνητο πίσω από την περίφραξη. Ας πατήσουμε ένα φρένο για να εστιάσουμε, στις χίλιες δυο δικαιολογίες ενός αρτίστα της μπαλίτσας, ώστε να λείψει από έναν ασήμαντο αγώνα δίχως ενδιαφέρον! Ας βολτάρουμε στα αποδυτήρια και στους αγωνιστικούς χώρους που ειπώθηκαν οι μεγαλύτερες ατάκες από προπονητές, παίκτες, φιλάθλους και προέδρους. Ας ζωντανέψουμε εκείνη την μυρωδιά της αλοιφής που γέμιζε την αίθουσα, ας ερμηνεύσουμε την διάσταση του τραγικού που διέπει τα τοπικά, τον διαιτητή που δεν σήκωσε μύγα στο σπαθί του και έβγαλε κόκκινη στον παίκτη της γηπεδούχου ομάδας (με κίνδυνο την σωματική του ακεραιότητα). Ας υμνήσουμε το (πάντοτε) καθυστερημένο δεκάρι που γνώριζε πολλά κιλά μπάλα, αλλά βαριόταν να πάει δέκα βήματα απ' το σπίτι του για προπόνηση.. τρεις φορές την εβδομάδα! Ας αρχίσουμε μια κουβέντα για τις δυσκολίες που βιώνει το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο, για τα έξοδα που χρειάζονται, για τα ταξίδια με τις χιλιάδες εμπειρίες, για τα άτομα που δεν συμπλήρωναν την αποστολή λόγω εργασιών ή άλλων υποχρεώσεων! Ας θυμηθούμε τις φιλίες που προέκυψαν από σχολικούς αγώνες ή περιφερειακά πρωταθλήματα. Ας μιλήσουμε και για το στόπερ που κάποιοι απορούσαν γιατί παίζει ακόμα στην ομάδα του χωριού του. Ας αναλύσουμε το αμυντικό χαφ που έκανε γραμμές στο χώμα κι' έλεγε στον αντίπαλό του: ''Ή θα περάσει η μπάλα μόνη της ή θα περάσεις μόνο εσύ''. Ας επικεντρωθούμε στον επιθετικό που έβγαλε μάτια στο κυριακάτικο τοπικό ντέρμπι, αφού στις εξέδρες βρισκόταν το κορίτσι που αγαπάει, ο μικρός ανιψιός ή οι γονείς του. Ας μείνουμε στα ατόφια, ουσιαστικά κίνητρα του ποδοσφαίρου της αλάνας, που έκαναν έναν ποδοσφαιριστή να λατρεύει και να αφιερώνεται με όλη την ψυχή του στο αγαπημένο αυτό άθλημα. Κι' ας μάτωνε τα πόδια του στο χώμα (διότι, ναι, κάποιοι πρόλαβαν γήπεδα με χώμα). Κι' ας έσπαγε τα πλευρά του ο τερματοφύλακας, στο διπλό μέσα στο στενό της γειτονιάς, με τέρμα μια κολόνα και μια πέτρα!
(Ξέχασα κάτι; Ίσως αρκετά, αλλά τι να πρωτοαναφέρεις)....
Ας αφήσουμε λίγο χώρο λοιπόν στο ποδόσφαιρο της αλάνας, που όλα τα μικρά αλάνια μαζεύονταν για το καθημερινό τους οξυγόνο, αφήνοντας την σχολική τσάντα πεταμένη όλη την ημέρα στο κρεβάτι τους, άθιχτη και παρατημένη.. αφού στο σχολείο τους περιόριζε ένα κουδούνι και όλα αυτά έπρεπε να γίνουν μηχανικά, γρήγορα και βιαστικά! Άλλωστε για ''κάποιους'' είμαστε απλά μια προγραμματισμένη, ασήμαντη οντότητα, που την φορτώνουν με άχρηστες πληροφορίες και σκουπίδια, μπερδεύοντάς την περισσότερο παρά γεμίζοντάς την με γνώσεις και σοφία. Σκλάβοι ενός συστήματος, με προαυλισμό υπό όρους και κάγκελα.
Η θέση του ρομαντικού ποδοσφαίρου σε μια υγιή κοινότητα και όχι στις σύγχρονες και απρόσωπες φοβικές κοινωνίες, θα έπρεπε να αποτελεί φάρο υγείας και συνεργασιμότητας. Θα έπρεπε να διάγεται ο υγιέστατος θεμελιακός συναγωνισμός και όχι η κατασπάραξη των προσώπων μέσω του ανταγωνιστικού πλαισίου. Η θέση του αγνού, λαϊκού ποδοσφαίρου, είναι να αγκαλιάζει κάθε τάξη και στρώμα, δίχως διακρίσεις, δίχως θέσεις και δίχως επιλεκτικότητα ή ιδιοτέλειες. Στις αλάνες και τις πλατείες, διδάσκεται η ποιητική και αυθόρμητη παράσταση. Το αέναο παρών, η τέχνη του να ζεις αστραπιαία την κάθε πάσα, την κάθε ντρίμπλα, το κάθε γκολ, την κάθε φωνή, την κάθε κίνηση, την κάθε ζημιά στο τζάμι του διπλανού σπιτιού ή του μαγαζιού στο κέντρο του χωριού. Να ζεις στο απόλυτο έπακρο, το γέλιο ή το δάκρυ που σου προσφέρει το τόπι! Να βυθίζεσαι την μια Κυριακή και να ανυψώνεσαι την επόμενη. Μια στο έρεβος και μια στην λάμψη του φωτός!
Αυτό το ποδόσφαιρο, φωλιάζει στις καρδιές όσων το έζησαν αλλά και στην ατμόσφαιρα. Ο ιδρώτας και το αίμα που χύθηκαν μέσα στα σχολεία, στα τοπικά γήπεδα, στα στενάκια των συνοικιών, είναι ο έρωτας στην πιο καθάρια του μορφή. Το παρών στην πιο γοητευτική του έκφανση! Το συγκεκριμένο ποδόσφαιρο, δεν μπαίνει στα πλαίσια της αποστείρωσης, της λογικής, μα μιλάει εκ βάθους καρδιάς από τα σπλάχνα των παιδιών που το αγάπησαν, σε κάθε τετραγωνικό μέτρο! Αγκαλιάζει τον καθέναν, διότι ο καθένας έχει σημασία σε τούτον τον κόσμο! Το ποδόσφαιρο των αλανών, των τοπικών τουρνουά ή των σχολικών αθλητικών ημερών, είναι ένα από τα πιο φινετσάτα, αλήτικα (με την έννοια της παλληκαριάς) και αδαμάντινα στοιχεία που έχουν απομείνει, σε μια κοινωνία που συνεχώς μεταλλάσσεται σε τερατώδη καταναλωτικά σύνολα, αντί σε ευγενέστατους και λειτουργικούς πολίτες, οι οποίοι μέσα από την αγνότητα και τον ρομαντισμό, διδάσκονταν κάποιους βασικούς και θεμελιακούς κανόνες στην ζωή! Κι' αυτό περνούσε από διάφορα στάδια.
Κάποιοι μέσω αυτού είτε διδάχθηκαν και βελτιώθηκαν. Κάποιοι απλώς καθρεφτίστηκαν από τα παιδικάτα τους και επιβεβαίωσαν το κάτοπτρο! Άλλοι πάλι, ήταν, είναι και παραμένουν, ο χαρακτήρας και η πηγαία τους αλήθεια! Χωρίς αυτό να σημαίνει πάντως, ο,τι με σκληρή εργασία δεν μπορούσε να αλλάξει. Όμως αυτή ήταν μια διαδικασία τεράστιας αυτογνωσίας και εσωτερικής κατάδυσης. Όπως και να 'χει, το ρομαντικό ποδόσφαιρο της αλάνας, έκανε την δουλίτσα του.
Όλοι μας θα θυμόμαστε εκείνους που δεν γνώριζαν να χάνουν. Τους λεγόμενους με τον όρο της αλάνας ως ''τσάτσους''. Ήθελαν με κάθε τρόπο να κερδίζουν! Αν για παράδειγμα ήταν πιο μεγάλοι, πιο ογκώδης, πιο ''μάγκες'', οι υπόλοιποι χρειαζόταν να κάνουμε τουμπεκί, απλά και μόνο για να μην ασκηθεί πάνω μας η εξ-ουσία των κατόχων αυτής και βρεθούμε δαρμένοι. Άρα, καταλαβαίνουμε, πως το ποδόσφαιρο της αλάνας, ξεγύμνωνε και αποκάλυπτε τον χαρακτήρα όλων μας και καθρέφτιζε εμπράκτως το ποιόν του καθενός μας και στην προσωπική του ζωή -κατά σημαντικό ποσοστό- ! Αν στο διάβα του καθενός είχε ληφθεί μέσω αυτής της διαδικασίας το απαραίτητο γνώθι σαυτόν, τότε όλοι θα είχαν την ευκαιρία ωριμάζοντας, να εργαστούν πάνω σε κάποιες εμμονές ή δυσλειτουργίες τους. Το συγκεκριμένο ''σχολείο'', παρείχε σε όλους μας αυτό το δικαίωμα. Γιατί αυτό το ποδόσφαιρο, ίσως ήταν ένα απ' τα μεγαλύτερα σχολεία που περάσαμε! Σχολείο που μας έκανε σημαντικούς με πρόσβαση στην αυτοβελτίωση! Απίστευτα ζωογόνο και διδακτικό. Με τα χρόνια, αυτό το σχολείο έχει αρχίσει να χάνεται. Η παιδεία του έχει αντικατασταθεί με ανούσιους χρόνους που εγκλωβίζουν τα νέα παιδιά, μη επιτρέποντάς τους να παίξουν ελεύθερα δίχως επιτήρηση (κυρίως στα μεγαλοαστικά κέντρα). Η σκληραγώγηση μέσω των κανόνων του, μεταλλάχθηκε σε απλούστευση και στρατιωτική ρουτίνα, βαρετή και δίχως την έκπληξη της ιερότητας του αγνώστου.
Ο χρόνος είναι μετρημένος και η αυτοματοποίηση απήγαγε τον έρωτα!
* Ζητείται απελευθερωτής!
Γι' αυτό είναι αναγκαίο, όλα όσα προαναφέραμε και πολλοί έχουμε βιώσει ως εμπειρίες ζωής, να μην σταματήσουν ποτέ να ταξιδεύουν. Έστω και πέντε, δέκα παιδιά να γοητευτούν στις σημερινές συνθήκες από αυτό, είναι κέρδος. Όχι κέρδος για εμάς, αλλά κέρδος για το επαναχτίσιμο του κοινωτικού βίου των επόμενων γενιών! Του κοινού μας μέλλοντος δηλαδή! Το ποδόσφαιρο των αλανών, δεν είναι απαραίτητα το μόνο στοιχείο που μπορεί να προσδώσει κάποια αλλαγή, αλλά είναι κι' εκείνο ένα σημαντικό θεμελιακό πετράδι στο χτίσιμο ενός νέου οικοδομήματος.
Για όσους ακόμη ρομαντζάρουν και φλερτάρουν με αυτό το ποδόσφαιρο, σίγουρα είναι ευκόλως κατανοητό ο,τι η κοινή έννοια ''κάνεις το χόμπι σου και μόνο, μην σκας, δεν πληρώνεσαι άλλωστε'', καταρρίπτεται ολοκληρωτικά. Για κάποιους, το ποδόσφαιρο είναι στάση ζωής. Ηθική όψη απέναντι στα πράγματα. Και είναι όλη η ζωή τους! Δεν είναι χομπίστες, ούτε απλά ''σκοτώνουν'' τον χρόνο τους για να περάσει η ώρα με μια μπάλα. Λάθος τεράστιο. Για εκείνους τους ρομαντικούς τύπους, το ποδόσφαιρο είναι μια κατάσταση εμπειρίας, αυτογνωσίας, κριτικής ικανότητας, ευφυΐας, αλλά και διαλογισμού. Είναι το συμπληρωματικό συστατικό της εξάσκησης με τον βαθύ και εσωτερικό τους κόσμο. Είναι αλληλεγγύη, πολιτισμός, ανθρώπινη χειραψία, επαφή και χαμόγελο!
Ποιος άλλωστε θα μπορούσε να ξεχάσει, πως πριν αυτονομηθεί ώστε να αποκτά τα χρήματα που χρειάζεται απ' την εργασία του (για να λάβει τα επιούσια), κάποτε δεν είχε άλλο όνειρο παρά μόνον τα ποδοσφαιρικά παπούτσια; Ίσως και να στερήθηκε άλλα, πιο απαραίτητα, όμως εκείνος απ' τα χρήματα στα κάλαντα μάζευε φασούλι το φασούλι για να τα αποκτήσει!
Ποιος θα ήταν δυνατόν να σβήσει, την πρώτη ομάδα που φόρεσε την φανέλα της; Ποιος θα γινόταν να μην θυμάται τον ήχο των διχτυών όταν σκόραρε ή του δοκαριού όταν η θεά δεν κατέληγε στα δίχτυα; Πως να σβήσει κάποιος, όλα αυτά τα εναλλασσόμενα συναισθήματα, που η ρομαντική όψη του ποδοσφαίρου του πρόσφερε; Πως να ξεχαστούν οι συγκινήσεις, τα δάκρυα, τα χαμόγελα, τα πανηγύρια με τους φιλάθλους του σωματείου του ή οι αποδοκιμασίες απ' τους φίλους του σωματείου της αντίπαλη ομάδας; Αδύνατον και απίθανον!
Έτσι, εν κατακλείδι....
Για τους ρομαντικούς των στείρων εποχών που διανύουμε, αυτό το ποδόσφαιρο, είναι κάτι πολύ παραπάνω από ένα απλό χόμπι! Είναι κομμάτι από τα κύτταρά τους!
Είναι εύρυθμος χτύπος από την καρδιά τους!
